Najczęstsze odmiany i objawy.

Nerwica może objawiać się na wiele różnych sposobów. Opisywane w literaturze odmiany nerwic zwykle odwołują się do najbardziej wyrazistych, a więc skrajnych przypadków. Jeśli Twoje dolegliwości są łagodniejsze, nie znaczy to, że nie masz problemu, ale że Twój problem jest mniejszy, dzięki czemu łatwiej będzie Ci sobie z nim poradzić. Pamiętaj też, że rzeczywiste zaburzenia nerwicowe nie zawsze trzymają się zaczerpniętych z literatury podziałów. Często spotyka się typy mieszane charakteryzujące się objawami różnych zaburzeń. Nerwica lękowa - podstawowym objawem jest lęk. Nie należy go utożsamiać ze strachem.

Strach jest reakcją na wyraźne zagrożenie. Lęk jest znacznie bardziej nieokreślony. Człowiek cierpiący z powody zaburzeń lękowych boi się, ale często nie wie czego. Lęk ten może mieć charakter napadowy - przychodzi nagle i po pewnym (zwykle niezbyt długim) czasie znika, często jest to lęk bardzo silny, lub uogólniony - nie jest bardzo silny, ale za to trwa długo, niekiedy nie ustaje tylko w wyjątkowych sytuacjach. Lękowi napadowemu mogą towarzyszyć objawy paniki, np. w fobii.

Lęk uogólniony może polegać na ciągłym poczuciu zagrożenia, którego źródło może być nieokreślone (czujesz się zagrożony, ale nie wiesz dlaczego) lub określone, ale często poczucie zagrożenia jest niczym nieuzasadnione. Jedną z częściej występujących sytuacji niczym nieuzasadnionego lęku o wyraźnie określonym źródle jest lęk przed ciemnością często towarzyszący dzieciom.
Lęk może także przybierać formę nieustannego niepokoju. Stanu, w którym ciągle masz poczucie, że coś jest nie tak, coś jest nie w porządku, ale nie pamiętasz, co. Bardzo psychika próbuje racjonalizować swoje lęki "dorabiając do nich ideologię". Wielu ludziom po każdym wyjściu z domu brak jest pewności, czy zamknęli drzwi, czy zakręcili gaz lub wyłączyli żelazko.

Niekiedy, gdy niepokój jest naprawdę silny, wracają, aby koniecznie to sprawdzić, przez co spóźniają się do pracy, szkoły itp. Czasem niepokój objawia się niepewnością o jakość wykonanej pracy. Najczęściej kończy się to nadmiernym perfekcjonizmem, pracoholizmem, itp. Inne typowe objawy tego rodzaju nerwicy to podwyższona aktywność układu wegetatywnego: silne pocenie się, biegunki, bóle skurczowe żołądka, kołatanie serca, podwyższone napięcie mięśniowe.

Nerwica depresyjna (dystymiczna) to przede wszystkim dojmujące uczucie smutku, niezadowolenia i ciągły pesymizm oraz brak wiary we własne możliwości. Dolegliwościom tym towarzyszy też nieustanne niezadowolenie ze wszystkiego, rozdrażnienie, spadek masy ciała. Częste są też problemy ze snem.

Nerwica psychasteniczna (neurastenia, psychastenia) to głównie szybka męczliwość. Jeśli zauważasz, że czujesz się wyczerpany po drobnych czynnościach, które takiego zmęczenia nie powinny powodować, jeśli jesteś wykończony po niezbyt uciążliwej pracy umysłowej, masz trudności z koncentracją, bóle mięśni (często bóle charakterystyczne dla zmęczenia), być może cierpisz właśnie na neurastenię. Czasem dochodzą do tego drażliwość, problemy ze snem, niestrawność, ciągłe niezadowolenie, obniżenie nastroju i problemy seksualne (np. przedwczesny wytrysk).

Nerwica natręctw objawia się przede wszystkim uporczywie powracającymi myślami, wyobrażeniami, wspomnieniami lub czynnościami. Najczęściej występuje pod dwiema odrębnymi postaciami: z przewagą natrętnych myśli oraz z przewagą natrętnych czynności (tzw. czynności kompulsywne; kompulsje). Myśli natrętne mogą dotyczyć czegokolwiek. Najczęściej przypominają się różne drobne gafy, nieporozumienia, obawy, choć nie są one tej wagi, która uzasadniałaby nieustanne myślenie o nich.
Najczęstsze czynności natrętne to nadmiernie częste mycie rąk i inne czynności higieniczne, które choć same w sobie uzasadnione są wykonywane wielokrotnie częściej, niż powinny. Mycie rąk co 5 min. lub ponowne mycie talerzy, choć przed chwilą zostały skutecznie wymyte.

Nerwica histeryczna (konwersja histeryczna) charakteryzuje się ucieczką w chorobę somatyczną. Jest to sytuacja, w której pomimo braku jakichkolwiek przyczyn somatycznych występują objawy chorób. Najczęściej spotyka się psychogenne bóle głowy i żołądka. Niekiedy występują objawy sugerujące chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy, chorobę serca, chorobę neurologiczną. Po wykonaniu serii badań okazuje się, że żadna z tych chorób nie występuje, jednak objawy są wyraźne.

Do rzadszych przypadków należą psychogenne zaburzenia zmysłów, np. histeryczna ślepota lub głuchota, które nie mają fizjologicznych przyczyn i często pojawiają się i ustępują nagle. Częstą postacią tego rodzaju nerwicy są drgawki i omdlenia lub znany z "Nad Niemnem" globus histericus. Wspomniane problemy często występują pojedynczo, np. tylko histeryczna ślepota, tylko globus histericus, tylko bóle głowy.

Skąd się biorą?

Nieświadome pokłady psychiki wytwarzają objawy chorób rozwiązując w ten sposób wewnętrzny konflikt emocjonalny. Np. dziecko, którego rodzice się rozwodzą nie chce wybierać pomiędzy którymś z nich, nie potrafi także sprawić, aby się nie rozwodzili. Objawy choroby dziecka niekiedy potrafią skłonić dorosłych do pozostania razem, dla jego dobra. Wytworzenie takich objawów jest więc sposobem na rozwiązanie problemu.

Oczywiście przyczyny mogą być różne, samo zaburzenie zaś występuje także u dorosłych. Nie należy go mylić z symulacją. Człowiek chory niczego nie udaje i nie jest w stanie samodzielnie zapanować nad objawami, które pomimo braku fizjologicznych przyczyn faktycznie występują - nie są udawane. Zaburzenia nerwicowe mogą przybierać także inne formy.

Nawet pobieżne opisanie wszystkich z pewnością wymagałoby grubej książki (polecaną literaturę tematu znajdziesz na dole strony). Jeśli podejrzewasz u siebie nerwicę, ale nie znalazłeś swoich objawów powyżej lub po prostu nie wiesz, co masz zrobić, napisz do nas maila.

Postaramy się wskazać Ci właściwą drogę. Zanim jednak zaczniesz podejrzewać najgorsze (co także może być objawem Twojej nerwicy), przeczytaj ten tekst do końca i wypróbuj proponowane metody, które mogą uchronić Cię przed rozwojem problemów psychicznych lub pomóc pokonać już istniejące.